Nowoczesność, nihilizm, polityka

W pracy stawiamy tezę, iż myśl Karla Löwitha umożliwia zrekonstruowanie związku łączącego nowoczesność, nihilizm oraz politykę. Nowoczesność przedstawiona jest jako epoka, którą charakteryzują narodziny świadomości historycznej rozstrzygającej o jej odmienności względem starożytności i średniowiecza. Analiza korzeni nowoczesnej świadomości historycznej i wiążącej się z nią historycznej dynamiki stanowi warunek wstępny uchwycenia kierunku rozwoju dziejów Europy. W tym celu Löwith wprowadza tezę o sekularyzacji, która umożliwia zrozumienie zarówno chrześcijańskich korzeni nowoczesności i nie­chrześci­jań­skich rezultatów jej rozwoju historycznego. Ambiwalencja chrześcijańskiego dziedzictwa Europy stanowi zatem klucz do zrozumienia związku nowoczesności i nihilizmu. Z jednej strony chrześcijaństwo – za sprawą ustanowienia specjalnej relacji Boga i człowieka – dokonuje wyniesienia człowieka ponad naturę i dowartościowuje historię; z drugiej – pozostaje ono eschatologicznym obwarowaniem wszelkiego procesu dziejowego, który nie może jawić się jako samo­istna przestrzeń. Nihilistyczne konsekwencje nowoczesności Löwith kojarzy zatem z egzystencjalizmem, który nie jest w stanie uchwycić człowieka w miarodajnej relacji ani do Boga, ani do kosmosu, odnosząc go jedynie do tego, co przynosi ze sobą zdynamizowana nowoczesnością historia.

(ze Wstępu autora)